କୁହାଯାଏ ରାବଣ ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ହେବ ସତ୍ୱେ ସେ ରାକ୍ଷସରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ମହାଦେବଙ୍କ ବଡ ଭକ୍ତ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ, ଏହା ସତ୍ୱେ ସେ ମାତା ସୀତାଙ୍କୁ ହରଣ କରିବା ଓ ପରେ ମହାପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବଧ ହେଵା ପଛରେ ରହିଥିଲା ଏକ କାରଣ । ଯଦି ଜଣାଇବାକୁ ଚାଁହୁଛନ୍ତି ତେବେ, ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା…
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ, ଥରେ ସନତ, ସାନନ୍ଦ ଋଷି ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଦେଖା କରିବାକୁ ବୈକୁଣ୍ଠ ଆସିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରପାଳ ଜୟ ଏବଂ ବିଜୟ ଅନୁମତି ଦେବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ । ଏଥିରେ ଋଷିମାନେ କ୍ରୋଧରେ ତାଙ୍କୁ ରାକ୍ଷସ ହେବାକୁ ଅଭିଶାପ ଦେଲେ, ଏଥିରେ ଭୟଭୀତ ହୋଇ ଦୁହେଁ ତାଙ୍କୁ କ୍ଷମା ମାଗିଲେ । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଗଲା ଏବଂ ସେ ମଧ୍ୟ କ୍ଷମା ମାଗିଲେ, ତା’ପରେ ଅଭିଶାପର ମାତ୍ରା ହ୍ରାସ କଲେ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ତିନି ଜନ୍ମ ପାଇଁ ରାକ୍ଷସ ହେବା ପରେ ହିଁ ତୁମେ ଏଥିରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବ, କିନ୍ତୁ ଏଥିପାଇଁ ତୁମକୁ ଭଗବାନଙ୍କ ଅବତାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମରିବାକୁ ପଡିବ।
ଏହିପରି ଭାବରେ, ପ୍ରଥମ ଜନ୍ମରେ ସେ ହିରଣ୍ୟକ୍ଷ ଏବଂ ହିରାନ୍ୟକଶିପୁ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ ଜନ୍ମରେ ସେ ରାବଣ ଏବଂ କୁମ୍ଭକର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଶ୍ରୀ ରାମ ତାଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ ଏବଂ ତୃତୀୟ ଜନ୍ମରେ ସେ ଶିଶୁପଳ ଏବଂ ଦନ୍ତବକ୍ତା ହୋଇଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ । ରାବଣ ଓ କୁମ୍ଭକର୍ଣ୍ଣଙ୍କ ରୂପରେ ସାଧୁ ବିଶ୍ରାବଙ୍କ ପତ୍ନୀ କୌକସୀଙ୍କ ଗର୍ଭରୁ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ । ସାଧୁ ବିଶ୍ରାବ ଋଷି ପୁଲଷ୍ଟ୍ୟଙ୍କ ପୁତ୍ର ଥିଲେ, ଯାହାକୁ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ମନସପୁତ୍ର କୁହାଯାଉଥିଲା ଏବଂ ବ୍ରହ୍ମା ନିଜେ ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପୁରାଣର ଜ୍ଞାନ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ପଠାଇଥିଲେ ।