ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ଧର୍ମ, ନ୍ୟାୟ, ସଂସ୍କୃତି, ଶାସନ, ଅର୍ଥନୀତି, ଶିକ୍ଷା ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ଲେଖିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ଏହି କଥାଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁସରଣ କରି ମଣିଷ ଆଜିର ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ସମସ୍ୟାର ମୁକାବିଲା କରିପାରିବ।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଜୀବନକୁ ସହଜ ଏବଂ ସଫଳ କରିବାର ଅନେକ ଉପାୟ କହି ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି, ଏବଂ ଠିକ୍ ଏବଂ ଭୁଲ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁସାରେ, କିଛି ଲୋକ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ‘ମହିଷାଦିର କାନରେ ବଂଶୀ ବଜାଇବା’ ଭଳି, ଅର୍ଥାତ୍ ଏହାର କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ନାହିଁ। ସେହି ଲୋକମାନେ କିଏ?
ଏହି ୩ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି କେବେବି ଉନ୍ନତି କରିପାରିବେ ନାହିଁ
ଲୋଭୀ – ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ଲୋଭୀ ଲୋକଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ନିଜ ପାଦରେ ବାଣ ମାରିବା ଭଳି କାରଣ ଯେତେବେଳେ କେହି ସେମାନଙ୍କୁ ସଠିକ୍ ପଥ ଅନୁସରଣ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଅନ୍ତି, ସେମାନେ ତାଙ୍କୁ ନିଜର ଶତ୍ରୁ ବୋଲି ଭାବନ୍ତି। ସେମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ କାମ ‘ପ୍ରତିଦାନରେ କ’ଣ ପାଇବେ’ ଏହି ଭାବନା ସହିତ କରନ୍ତି। ଏପରି ଲୋକମାନେ କେବଳ ସେତେବେଳେ କାମ କରନ୍ତି ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ ନିଜର ଲାଭ ଦେଖନ୍ତି। ସେମାନେ କେବଳ ସେମାନଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଦ୍ୱାରା ତୁମର କ୍ଷତି କରିପାରିବେ। ସେମାନଙ୍କୁ ଜ୍ଞାନ ଦିଅ ନାହିଁ।
ଅହଂକାରୀ: ଅହଂକାରରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାବନ୍ତି ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପରାମର୍ଶକୁ ଅଦରକାରୀ ମନେ କରନ୍ତି। ସେମାନେ ଯାହା ଇଚ୍ଛା ତାହା କରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି। ସେମାନେ ନିଜ ପଦବୀ, ସଫଳତା, ଟଙ୍କା ଉପରେ ଗର୍ବିତ, ତେଣୁ ସେମାନେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ କଥାକୁ ଅଦରକାରୀ ବୋଲି ଭାବନ୍ତି। ଅନେକ ସମୟରେ ସେମାନେ ପରାମର୍ଶ ଦେଉଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଅପମାନିତ ମଧ୍ୟ କରନ୍ତି।
ମୂର୍ଖ: ଜ୍ଞାନର କଥା ବୁଝିବା ମୂର୍ଖଙ୍କ କ୍ଷମତାରେ ନାହିଁ। ଜଣେ ମୂର୍ଖ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଉପଦେଶ ଦେବା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ନିରର୍ଥକ। ସେମାନେ ତୁମେ କ’ଣ କହୁଛ ତାହା ବୁଝିପାରନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ ତେଣୁ ଏହାକୁ ନିଜ ଜୀବନରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିପାରିବେ ନାହିଁ। ଏପରି ଲୋକଙ୍କୁ ସଠିକ୍ ରାସ୍ତା ଦେଖାଇବା ଏବଂ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ଆପଣଙ୍କ ସମୟ ଏବଂ ଶକ୍ତି ନଷ୍ଟ କରିବା ଭଳି।
ଅସ୍ୱୀକାର: ଏଠାରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ସୂଚନା କେବଳ ବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ସୂଚନା ଉପରେ ଆଧାରିତ। କୌଣସି ସୂଚନା କିମ୍ବା ବିଶ୍ୱାସକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପୂର୍ବରୁ, ସମ୍ପୃକ୍ତ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶ କରନ୍ତୁ।